Luật sư và những câu chuyện chưa kể (Phần 1)
Những lầm tưởng về nghề luật sư
Từ trước đến nay, nghề luật sư trong mắt tất cả mọi nguời là hình ảnh các vị luật sư áo vest chỉnh chu, bảnh bao, tay xách cặp táp, đi đứng nhanh nhẹn, dứt khoát, cất tiếng nói sang sảng tại các phiên toà trong các bộ phim trên màn ảnh hay trong thực tế luôn để lại ấn tượng cũng như thu hút sự chú ý của mọi người. Tuy nhiên nhiều người đã và đang có những lầm tưởng về nghề này.
Nghề luật sư là nghề nói nhiều
Trong thực tế, khi tiếp xúc với rất nhiều khách hàng, họ cho rằng người luật sư là người nói nhiều. Có những khách hàng cho rằng khi nhắc đến luật sư thì trong đầu họ mường tượng ra hình ảnh người luật sư gân cổ lên tranh cãi. Có người thì lại cho rằng luật sư mà không nói nhiều thì không thắng được. Vì thế hình tượng người luật sư vô tình ám vào đầu họ đó là một người nói nhiều. Đây chỉ là nhận định cảm tính, còn thực tiễn thì hoàn toàn khác.
Thực tiễn cho thấy việc nói nhiều hay nói ít là do tính cách của mỗi người. Đối với người luật sư thì cũng vậy, có người thích nói nhiều còn có người lại ít nói và chăm chú lắng nghe.
Nhưng nhìn chung thì luật sư thường là ít nói. Khi đã nói thì rõ ràng và có kèm theo dẫn chứng. Đây là một điều đặc trưng của nghề luật sư. Và lâu ngày nó cũng là thói quen của nhiều người luật sư. Tại sao lại như vậy?
Vì khi tiếp xúc gặp gỡ với khách hàng, với thân chủ thì việc đầu tiên luật sư cần làm đó là nhanh chóng nắm bắt nội dung sự việc và yêu cầu của khách hàng. Muốn làm được điều này thì luật sư sẽ đưa ra câu hỏi. Với câu hỏi rõ ràng, ngắn gọn để khách hàng kể lại nội dung sự việc cho luật sư nghe. Lúc này luật sư trở thành người ngồi nghe và nắm bắt nội dung. Những tình tiết nào chưa rõ, thì luật sư hỏi câu hỏi bổ sung và tiếp tục ngồi nghe khách hàng trình bày.
Khi nắm bắt được nội dung rồi thì thường các luật sư sẽ giải đáp các vấn đề một cách sơ lược nhất. Mà đã giải thích sơ lược thì đâu cần phải nói nhiều, do đó luật sư lúc này cũng nói rất ít.
Để xây dựng được một phương hướng giải quyết một vụ án thì luật sư cần phải có thời gian để suy xét tổng quan mọi vấn đề. Từ đó tập trung vào vấn đề cốt lõi của sự việc. Vì vậy không thể mới nghe nội dung vụ việc mà luật sư phán ngay kết quả được. Càng không thể mới nghe nội dung mà giải thích dài dòng về vấn đề đó cho khách hàng.
Tuy nhiên người dân, khách hàng, thân chủ thì không hiểu được những điều trên mà cứ nghĩ trong đầu rằng luật sư là người nói nhiều, cãi nhiều. Cũng cần nhắc lại: Luật sư chỉ nói khi có chứng cứ, chỉ nói khi thấy cần thiết.
Người luật sư có phải là cái gì cũng “Biết tuốt”?
Câu trả lời là KHÔNG. Luật sư là người có óc tư duy phân tích logic. Một luật sư nhất thiết phải trang bị đầy đủ kiến thức chuyên môn, kỹ năng và kiến thức xã hội. Thế nhưng, ngay cả trong giới hạn nghề Luật, một Luật sư chưa chắc đã giỏi trong việc đi kê khai, làm các thủ tục hành chính hơn một chuyên viên đã làm quen tay.
Luật sư phải là người hiểu biết. Tuy nhiên về mức độ hiểu biết chung, có thể nói đây là một yêu cầu cần có của một Luật sư. Có thể một Luật sư sẽ không quá am hiểu về thủ tục đăng ký đất đai, nhưng chắc chắc Luật sư đó biết để đăng ký đất đai sẽ cần những yêu cầu gì, hồ sơ tài liệu chuẩn bị được quy định ở đâu… Hoặc một Luật sư cũng phải biết về các thủ tục thương mại quốc tế theo như Incoterms, hoặc phải biết về thị trường tài chính…
Nói một cách dễ hiểu, luật sư không đòi hỏi và không thể đòi hỏi luật sư phải hiểu sâu tất cả các lĩnh vực, nhưng để là một luật sư giỏi thì cần phải có góc nhìn rộng, có mức độ am hiểu chung về xã hội, và đương nhiên là phải chuyên sâu một vài lĩnh vực nào đó mà mình thực sự có thế mạnh. Khi khách hàng cần trợ giúp pháp lý thuộc mảng nào đó, thì tổ chức luật sư sẽ phân công luật sư chuyên trách đáp ứng yêu cầu của khách hàng.
Người luật sư là người dữ dằn, hung tợn
Như đã trình bày ở phần trên khi nhắc đến luật sư là người ta nghĩ ngay đến việc tranh cãi, nghĩ ngay đến một người đang xắn tay áo lên gào thét để giành phần thắng. Do đó rất nhiều người thường nghĩ luật sư là người hung tợn, dữ dằn. Thậm chí nhiều người đã tìm những luật sư có tướng mạo dữ dằn để nhờ làm việc, nhờ tư vấn.
Việc khách hàng, thân chủ dùng cái cảm tính chỉ nhìn hình thức bề ngoài mà đánh giá một luật sư là điều sai lầm nghiêm trọng. Bởi lẽ luật sư là người có kiến thức về pháp lý. Do đó khi tranh cãi thì luật sư cũng tranh cãi dựa trên kiến thức về khoa học pháp lý.
Việc tranh cãi bằng khoa học pháp lý khác hoàn toàn với kiểu tranh cãi ngoài đường, ngoài chợ. Việc tranh cãi thắng thua của luật sư là hoàn toàn phụ thuộc vào chứng cứ, vào tình tiết vụ án, chứ không phải là ai khỏe thì người ấy thắng. Tại phiên tòa, việc tranh luận của các luật sư có sự chứng kiến của Thẩm phán, Kiểm sát viên và nhiều người khác nên luật sư nào có nhiều chứng cứ, vận dụng được nhiều kiến thức pháp lý thuyết phục được Hội đồng xét xử thì dành phần thắng.
Thực tiễn rất nhiều người dân cho rằng khi tranh cãi thì ai to mồm, ai nói nhiều, ai khỏe thì thắng. Đây là lối suy nghĩ sai lầm khi tiếp xúc và đánh giá luật sư.
Nghề luật sư là nghề giàu và nhàn hạ
Nhiều người cho rằng nghề luật sư là nghề nhàn hạ, ngồi mát ăn bát vàng. Nhưng sự thực thì hoàn toàn khác xa. Trước hết hãy xét về quá trình học hành gian nan để có đủ điều kiện hành nghề luật sư như sau:
- Hoàn thành 4 năm đại học chuyên ngành luật
- Học thêm về nghiệp vụ luật sư trong vòng 1 năm
- Tập sự luật sư 1 năm
- Hành nghề luật sư
Nghề luật sư thực sự còn gặp muôn vàn khó khăn khác nữa. Đối với những hồ sơ vụ án có khi phải đi lại rất nhiều nơi, nhiều lần để tìm hiểu các tình tiết, các chứng cứ. Thậm chí để bảo vệ cho một người, luật sư phải chống lại rất nhiều người. Mà nhiều người đó sẵn sàng làm mọi chuyện nguy hiểm cho bản thân luật sư. Đây là một yếu tố vô cùng nguy hiểm.
Tiếp nữa là nghề luật sư ở Việt Nam hiện tại chưa có nhiều điều kiện để phát triển. Điều này là yếu tố khách quan, với tâm lý ngại kiện tụng phiền phức của người dân Việt Nam. Với tâm lý dĩ hòa vi quý, tránh kiện tụng phiền phức chính là lực cản để khó phát triển nghề luật sư.
Ngoài ra một bộ phận không nhỏ người dân khi gặp vấn đề pháp lý khó khăn thì hướng giải quyết là chạy chỗ này, chạy chỗ kia, chứ không tìm đến luật sư. Có nhiều trường hợp chạy chọt còn tốn kém hơn nhiều so với chi phí thuê luật sư, nhưng họ vẫn chấp nhận chạy chọt. Vì những lý do đó, nên nghề luật sư hiện tại khó khăn chứ không như mọi người nghĩ.
Trên đây là một số chi tiết về nghề luật sư. Với những nội dung trên, mong rằng sẽ giúp mọi người hiểu đúng hơn về nghề luật sư ở Việt Nam cũng như những khó khăn trong nghề.
